Хайлт » онол
Эдийн засгийн онолуудын мухардал
Классик онол худлаа боллоо. Кэйнсийн онол худлаа боллоо. Марксизм бас...
Дэлгэрэнгүй'Useful idiot' буюу Ц.Элбэгдоржийн талаар хэдэн зүйл
Монголын энх тайван, тусгаар тогтнолыг өнөөдөр түүх биш олон улсын хууль хамгаалж буй. Олон улсын эрхзүй гэж энэ эмзэг бүтцийг дэлхийн улсууд хичээж өрсөөр энэ хүрсэн. Энд тэндээ нурахаар дайн гардаг. Бүх улс түүхээ бариад өөд өөд..
ДэлгэрэнгүйХуульч, доктор П. Баяр: УИХ яавч Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэрийг үндэслэж шийдвэр гаргаж болохгүй
Үндсэн хуулийн цэцээс давхар дээлийг хязгаарласан заалтыг хүчингүй болгосноороо хууль тогтоогчийн бүрэн эрхэнд халдсанаас гадна гүйцэтгэх засаглалын тэргүүний танхимаа бүрдүүлэх эрхэд ч сөргөөр нөлөөлөх нөхцөл байдал руу орчихлоо...
ДэлгэрэнгүйЦэц Үндсэн хуулиа гээсэн нь
УИХ, Засгийн Газар, Шүүх, Цэцийн эрх хэмжээг тогтоож, дур зоргыг хязгаарлахад Үндсэн хууль оршдог. Энэ бол Үндсэн хуулийн цагаан толгой. ҮХНӨ-д ч ялгаагүй ийм л утга агуулгатай тусгагдсан. Эрх мэдлийг нь хуваарилж, ашиг сонирхлыг ..
ДэлгэрэнгүйЦэц эхээ мөргөсөн нь
Цэцэд гаргасан мэдээллийн агуулгыг сийрүүлбэл - солиорол. 2019 онд Үндсэн хуульд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтөөр (ҮХНӨ) “УИХ-ын дөрвөөс илүүгүй гишүүн ЗГ-ын гишүүн байж болно” гэж тогтоосон. Нөгөө л давхар дээл. Мэдээллийн гол агуулг..
ДэлгэрэнгүйХаралган капитализмаас алсаа бодсон капитализм руу
16-аас 18-р зууны хооронд Голланд, Их Британи тэргүүтэй Европын клончлолын үед бараа таваар болон хүний шилжилт хөдөлгөөн дэлхий даяар эрчимтэй нэмэгдсэн ба энэ үеийн капитализмыг “клончлолын капитализм” гэдэг...
ДэлгэрэнгүйНетворкыг хэрхэн ойлгох вэ?
Зам дагаж хөгжил гэж ярьдаг. Автозам бас нэг л төрлийн нетворк. Монгол улс, Монгол компаниуд хөгжлийн замдаа орохын тулд дэлхийн мэдлэг, шинжлэх ухаан, технологи, санхүү, мөнгө, худалдаа, улстөр, ёс зүй гээд олон төрлийн нетворкуу..
ДэлгэрэнгүйСТАГФЛЯЦ: 1970-аад оны Америк VS 2022 оны Дэлхий (II хэсэг)
Стагфляц буюу эдийн засагт ажилгүйдэл, үнэ 2 зэрэг өсдөг үзэгдэл сүүлийн үед олон улсад түгээмэл яригдах сэдэв болоод байна. Энэ талаарх 3 цуврал нийтлэлийн эхний хэсэгт стагфляц яагаад сорилт болдог, 1970-аад оны Америкт хэрхэн б..
ДэлгэрэнгүйАРИСТОТЕЛ: Засаглал оршихуйн учир
Талх хийхэд нарийн боовны мэдлэг хэрэгтэй. Мэдлэг нь тааруу бол эцсийн бүтээгдэхүүн талх тааруу л байна. Үүнтэй адил нийгэм, төр, компани болж бүтэхгүй байна, хүн тогтохгүй байна гэвэл засаглалын мэдлэг болж бүтэхгүй байгааг илтгэ..
ДэлгэрэнгүйХамтрахад саад болдог Монгол сэтгэлгээ
Мэдэхийг хүсэхгүй бол мэдлэгийг олж авч чадахгүй. Эрдэмгүй бол хүсэхгүй. Зорилгогүй бол зориглохгүй. Бодохгүй, өөртөө эргэлзэхгүй, асуулт тавихгүй бол өөртөө итгэлгүй, ноомой, бусдын эрхшээлд ороход бэлэн, тэсвэр, хатуужилгүй болд..
ДэлгэрэнгүйБоловсролын тусгай хэрэгцээ юу, тусгай хэрэгцээт боловсрол уу?
Тиймээс бодлого боловсруулагчид хөгжлийн бэрхшээлд хандах сөрөг хандлага, хэвшмэл ойлголтоос татгалзаж, нийгмийн болон хүний эрхэд суурилсан загварыг баримталж хөгжлийн бэрхшээлтэй хүн\хүүхдийг эрх эдлэгч гэж үзэн нийгмийн зөвшилц..
ДэлгэрэнгүйБОЛОВСРОЛЫН РЕФОРМ: Сургуулийн хөгжил ба тэгш хамруулах боловсрол
Тэгш хамруулах боловсролын онол, үзэл санааг нухацтай хэлэлцэж ойлголцлоо нэгтгэх оролдлого өнгөрсөн хугацаанд төдийлөн хийгдсэнгүй. Тиймээс бид хоёр өөр зүйл, тодруулбал боловсролын тогтолцооны шинэчлэл гэдэг зүйлээс гадна боловс..
ДэлгэрэнгүйБОДЛОГО: ТОП 100 бол бахархал биш аюул
Харин монголчууд бид Монголын залуу ардчилал, зах зээлд түүний амин сүнс нь болох өрсөлдөөн үхсэнийг тэмдэглэн баяр хийж, хамгаас дуртай цол тэмдэг одон медалаа тараасаар ирлээ. Эдийн засагт том том масс нягтрал яагаад үүссэн шал..
ДэлгэрэнгүйӨөрөө өөртэйгөө дайтах урлаг
Эртний Хятадын армийн жанжин, цэргийн стратегич, философич Сүнзийн (Sun Tzu) “Art of War буюу Дайтах Урлаг” хэмээх бүтээл нь анх туурвигдсан цагаасаа хойш Хятадын үе үеийн арми, улс төр, сүүлийн жилүүдэд бизнесийн удирдагч, манлай..
ДэлгэрэнгүйАСУУЛТ, СУРГАМЖ, ЭРГЭЦҮҮЛЭЛ: Боловсрол ашгийн төлөө байх эсэх тухайд
Тухайлбал, эрх барьж буй МАН-ын лидерүүд, гишүүд PISA шалгалтаар дамжуулан олон улсын үнэлгээний систем сургалтад амжилттай нэвтрүүлэх, багш нарт ур чадварын урамшуулал бүхий цалин хөлс олгох, ЕБС-ийн удирдлагыг сааруулж хагас би..
ДэлгэрэнгүйТун нь таарсан стресс буюу аз жаргалын тухай
Эртний Афины философич Аристотел хүн бүр л ямар нэг сайн зүйлийг хүсээд түүнийхээ араас явдаг. Том байшинтай, их мөнгөтэй болох, том машин унах, сайн сургуульд сурах, сайн эцэг эх болох, ажил мэргэжилдээ амжилт гаргах гэх мэт. Оло..
ДэлгэрэнгүйМонголын эдийн засгийн реформыг хэн, хэзээ дуусгах вэ?
Зах зээл ба нэгдсэн төрийг нягт зохион байгуулалттай эрх ашгийн бүлгүүдээс хамгаалж эдийн засгийн хувьд бүгдэд өрсөлдөх боломж өгөх, улстөрийн хувьд бүгдэд ардчилсан оролцооны эрх тэгш боломж өгөх нь бүх түүхийн туршид бүх лидерий..
ДэлгэрэнгүйБоловсролын чанарын үнэлгээний тогтолцоо ба PISA шалгалтын тухай эргэцүүлэхүй
Монгол Улсын хувьд энэ давалгаанаас хол хоцроогүй бөгөөд суралцагчдын сурлагын ахиц амжилтыг хөндлөнгөөс үнэлэх ажлын хүрээнд БСШУЯ, БҮТ, Дэлхийн банкны төслийн багтай хамтран 2008 онд 5-р ангийн суралцагчдаас математик, унших чад..
ДэлгэрэнгүйБаяртай, Женко!
Женко Баттулга улстөрд бүгд явган алхаж байхад дугуй унаж үзүүлсэн улстөрч. Гэхдээ тэрээр ганцаар барилддаг бөхийн школоо хаяж чадахгүй ганцаар жийж явсаар түүхээс шахагдаж байна. Монголчууд бид түүн шиг гаж амбиц, ганцаар дарангу..
ДэлгэрэнгүйЭдийн засгийн ухааны хѳгжил, ирээдүй
Эдийн засгийн ухаан анхандаа философи шахуу зүйл байсан. А.Смит, Д.Рикордо, К.Марксын номуудаас хүүрнэсэн ѳгүүлбэр, идеологийн гэж болохоор тайлбарыг уншиж болно. Сайн тал нь заавал олон жил энэ сэдвээр бэлтгэгдээгүй байсан ч, бар..
ДэлгэрэнгүйЯпон лугаа адил хөгжих нь, өчүүхэн миний ойлголтоор
Дэлхийн 2-р дайны дараа Японы эдийн засаг нилээд суларч хүн ам нь ядуурч, бүр өлсгөлөнгөөр үхэж байсан түүх бий. Дайны уршгаар Японы нийт суурьшлын бүсийн 44 хувь нь устаж, хүн амын 30 хувь нь орон гэр өмч хөрөнгөө алдаж, Нагасаки..
ДэлгэрэнгүйТархи угаалт
Монголоор “тархи угаалт” гэх үг бол англи хэлний “brainwashing” гэх үгийн буулгалт. Харин “brainwashing” бол хятад хэлний “洗腦” гэх үгийн буулгалт байдаг. Энэ үг АНУ-ын CIA буюу тагнуулын төв газраас солонгосын хойгийн дайнд олзлог..
ДэлгэрэнгүйПетр Дракер: Өөртөө эзэн болох нь
Бүх манлайлагчид, өөрийн салбартаа амжилттай яваа хүмүүс “өөрийгөө менеж хийх буюу өөрийн эзэн болохоос” эхэлдэг гэж Петр Дракер номнууддаа онцолсон. Хүн бусдыг менеж хийх, удирдах, манлайлах, тэргүүлэх, заах, зөвлөх, даргалахаас ..
ДэлгэрэнгүйНом бол ертөнцийг харах цонх мөн
Дэлхийн 200 гаруй улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн арилжааны хэрэгсэл бүтээгээд түүнийгээ 167 сая ам доллараар зарсан бол та юу хийх вэ? Жилд нэг сая доллар зарцуулна гэж тооцвол танд 167 жил юу ч хийхгүй амьдрах боломжтой гэсэн үг. Тан..
ДэлгэрэнгүйБоловсролын салбарын реформыг цаг алдалгүй хийхэд бид бэлэн үү?
Монгол Улсын Засгийн газар 2020-2030 онд “Хүн бүрд чанартай боловсрол эзэмших эрх тэгш боломж бүрдүүлж, тэгш хамруулах тогтолцооны шинэчлэл” хийж хэрэгжүүлэхээр урт хугацааны бодлогоо томъёолж тодорхойлсон ба боловсролын багц хуул..
ДэлгэрэнгүйТехнологи Монголыг ардчилах уу, дарангуйлах уу?
Эцэс төгсгөлгүй сонголт, зах хязгааргүй боломжийг илэрхийлдэг технологийн их хүчний өмнө дэлхий дахин бидэнтэй л адил олон нээлттэй асуултад хариулт эрж байна. Үүнд авторитар улс олонтой бүс нутагт оршдог, эх газрын арал ардчиллын..
ДэлгэрэнгүйМортимэр Ж.Адлер: Номыг хэрхэн унших вэ?
1940 онд анх хэвлэгдэж, тухайн жилийнхээ бэстсэллэр болж байсан Мортаймэр Адлэрын (Mortimer Adler) “Номыг хэрхэн унших вэ? (How to Read a Book) бүтээл нь өнөөдөр ч дэлхий даяар уншигдаж байгаа классик ном юм...
ДэлгэрэнгүйЗүрхэн газрын Монгол
Монголчууд бид Хятад хоолонд хэт цадахгүйг, Оросын хүчинд төрийн бодлогоо идүүлэхгүйг хичээхтэй яг ижилхэн Америкийн улстөр, соёлын капиталыг ч өөрсдийн толгойгоор шүүж авах хэрэг бий...
ДэлгэрэнгүйЗасаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулиас бид юу хүлээх бэ?
Дэлхийн бөмбөрцгийн томоохон хоёр улсаар хүрээлэгдэн оршдог газар зүйн онцлогтой тул Улсаа удирдах зохион байгуулалт энэ бүх хүчин зүйлд тулгуурладаг болохыг бидний түүх бэлхнээ хэлж өгч байна. Чухамдаа энэ ч үүднээс Үндсэн хуули..
Дэлгэрэнгүй''Nudge'' буюу зѳв үйлдэл рүү ёврох тухай
Бид нэгэнт ухамсарт хѳтлѳгддѳг гэгээрэгсэд гэхээсээ инсентивт хѳтлѳгддѳг амьтад тул зѳв зүйлийг хийхэд түлхэх оновчтой 'nudge' шаардлагатай. ..
ДэлгэрэнгүйМэдлэг бол хүч бас хөгжил
Дэлхийн эдийн засаг 2050 онд ямар байх талаар олон таамгууд байгаа ба Азийн олон улс орнууд эдийн засгийн чадавхиараа давамгайлах ерөнхий дүр зураг тодорч байгаа. Тус Сити Группын тайланд Хойд Америк болон баруун Европын дэлхийн э..
ДэлгэрэнгүйГүтгэлэг, доромжлол, нэр төр гутаах асуудлын эрх зүйн зохицуулалт
Өнөө цаг үед тулгамдсан асуудлын нэг болоод байгаа хүний сэтгэл санааны материаллаг бус гэм хор буюу нэр төр гутаах, гүтгэх гэмт хэрэг үйлдэх явдал, түүнийг арилгах, нөхөн төлүүлэх эрх зүйн харилцааны талаар цогцоор нь авч үзэх ша..
ДэлгэрэнгүйЦахим халдлагатай холбоотой F.A.Q
Сүүлийн долоо хоногийн хугацаанд дараалсан халдлагын мэдээллүүд ар араасаа ил гарсанд олон нийт болон хэвлэл мэдээлэл багагүй шуугих шиг боллоо. Зарим мэдээллийг харж байхад барьцгүй, илт худал шинжтэй зүйлс явах төдийгүй янз бүри..
ДэлгэрэнгүйНицше ингэж өгүүлэв
Харамсалтай нь 1900-аад он гарахад Ницшегийн төсөөлж байсан “Сод хүмүүн” төрөөгүй, харин түүний философийг Германы Нацист намын үзэл сурталд тааруулж, цэвэр “Ари” үндэсний тухай дарангуй, үндсэрхэг үзэл болгож өөрчилсөн байна. Инг..
Дэлгэрэнгүй'Үндэсний ерөнхий боловсролын тогтолцоог олон улсын түвшинд хүргэх нь' сэдэвт хэлэлцүүлгээс үүдсэн шүүмж
Амьдрал дээр залуус таалагдсан бүсгүйнхээ араас уйгагүй хөөцөлдөж найрч 'гартаа оруулсны' дараа хэсэгтээ л хөөр баяртай явдаг даа. Улс төрд ч УИХ-ын нэр бүхий шинэхэн гишүүд ангийнхаа зарим бүсгүйчүүдийг 'найрч, хүслээ гүйцэлдүүлэ..
ДэлгэрэнгүйХүрэлсүх, Оюун-Эрдэнэ хоёр Эрдэнэтийн хаана алдсан бэ?
Мэдээ болсон хойно нь намаас хурал хийж, сангийн сайд саяхан мэдсэн дүр үзүүлсэн гутамшигтай хэвлэлийн хурал хийх нь цөм худал хуурмаг хэвлэлийн акцууд. Уг нь Хүрэлсүх нарт системээс нь шинэчлэл хийж, засаглал хяналтын механизмаас..
ДэлгэрэнгүйСонгууль, улстөрч үнэхээр хэрэгтэй юү?
Өчигдөрхөн дурлаад сүйд болоод байсан зүйлдээ маргааш ч бас дуртай байна гэсэн баталгаа байдаггүй. Бидний сэтгэл тухайн үеийнхээ эмоц хийгээд олны аясыг даган ханарахдаа даанч амархан...
ДэлгэрэнгүйШийтгэл нийгмийг өөрчилдөг гэж үү?
Торгууль тогтоосноор зөрчил буурах уу?..
ДэлгэрэнгүйЭцэг эх байх тухай бяцхан философи
Энэхүү нийтлэлээр энэ үзэл нь сайн, энэ үзэл нь муу хэмээн шүүмжлэхийг оролдсонгүй. Ойрын үед гарч буй хүнд мэдээнүүд толгойн гашлан болж, Монголчууд бид гэр бүлийн харилцааны талаарх ойлголтоо шинэчилж, энэ талаарх боловсролтой б..
ДэлгэрэнгүйАль-Фарабигийн үзэл баримтлал ба дундад зууны тусгал
Аль-Фараби, философийг нэгдмэл нэг зүйл гэж авч үздэг байсан юм. Учир нь философичдын туйлын зорилго бол бүгд адилхан үнэнийг олж танин мэдэхэд чиглэгдсэн байдаг. ..
ДэлгэрэнгүйCENTUM PODCAST 5: Царай таних технологи ба хөрш орны гадаад бодлого
Төлөөллийн ардчиллын хүрээгээ тэлж, иргэний нийгмээ хөгжүүлэх нь үндэсний ашиг сонирхлоо хамгаалах арга зам уу? Гуравдагч хөршийн бодлогоо хэрхэн тэлэх вэ? Сүүлийн үед Монголд болж буй үйл явдлаас харахад гуравдагч хөршийн бодлогы..
ДэлгэрэнгүйТѳр эдийн засагт ямар үүрэгтэй байх вэ?
Түүхээс харахад тухайн цаг үеийн үйл явдлаас хамаараад энэ асуултын хариулт үргэлж нэг хэвээр, тогтмол байсанүй. 18-19-р зуунд Адам Смит тэргүүтэй ихэнх эдийн засагчид зах зээл ѳѳрѳѳ үр ашгийг бий болгоно гэдэг байр суурьтай байв...
ДэлгэрэнгүйКембрижийн хөтөлбөрийн лоббиг эсэргүүцэх нь
Монгол Улсад одоогоор Кембрижийн олон улсын хөтөлбөрийн сургалттай, төрийн өмчийн гурван сургууль (Шинэ Эрин, Шинэ Эхлэл, Монгол Тэмүүлэл) үйл ажиллагаа явуулдаг. Албан ёсны нэршил нь 'хос хэлний' сургуулиуд юм...
ДэлгэрэнгүйХүний ганцаардал хэзээ дуусах вэ?
Улам бүр монгол хэл рүү шигдэж, улам бүр Монголын гүн рүү шагайж, улам бүр монгол хүнийг ухаж, улам бүр хөлөө бэхэлмээр. Өргөн дэлхийд орь ганцаар бэдэрч явнам. Гэхдээ нүцгэн шидэгдэж ирээд нүцгэн шидэгдэж буцахын зуурт ядаж нэг т..
ДэлгэрэнгүйБүгдээрээ нэг талдаа шүү!
Манай хуучин боловсролын зөвлөлт системд орос хэлийг гадаад хэл гэж заадаг байснаа 80-д оноос хоёр дахь хэл гэж зааж эхэлсэн юм. Учир нь дээд боловсролтой хүн бэлтгэх зардал, ялангуяа ЗХУ-д инженер, техникийнхнийг сургахад хэлний ..
ДэлгэрэнгүйЗамын эвдрэлээс болж хагарсан дугуйгаа улсаар төлүүлсэн нь
Зургаан сар гарч өвөлжин коронадсон түгшүүрт өвлөөс зулраад хайртай бүхнээ аваад хотоос 300 км хүрэхгүй газарт өмнийг зорив. Зам гэж там. Машинаа эвдэхгүйн тулд нүх сүвийг тойрон, замаа аргадаж явлаа. Засмал замын эвдрэл шороон за..
ДэлгэрэнгүйАРДЧИЛСАН НАМЫН ЗАЛУУ ГИШҮҮНИЙ ӨЧИЛ: Ялагдлаа гээд бүх зүйлээ үгүйсгэмгүй байна
АРДЧИЛСАН НАМ АЖИН ТҮЖИН...Сонгуулийн ялагдлынхаа тухай хэлэлцсэнгүй, дүрмээ мөрдөн Их хурлаа хийсэнгүй, Намын даргын сунгаагаа явуулсангүй, намаа үүрэг гүйцэтгэгчид даатгалаа... нэг үгээр хэлбэл юу ч хийсэнгүй...
ДэлгэрэнгүйАрд түмний тархийг мэдээллийн хэрэгслээр дамжуулан угаахуй
Олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслээр дамжуулан тархи угаадаг 10 аргыг орчуулан хүргэж байна...
ДэлгэрэнгүйТархи угаалт
Энэхүү тархи угаах технологийг эгэл бидний хар ухаанаар шүүвэл байж боломгүй учир битүүлэг гэж санагдах вий. Үзэл бодол, итгэл үнэмшлийг нь өөрчлөхийн төлөө шан өгнө гэдэг бол нэг ёсондоо “үзэл бодол, итгэл үнэмшлийг нь хахуульдан..
ДэлгэрэнгүйТөр иргэдээ гадаадад цөлөх нь цар тахлаас илүү ноцтой асуудал
Шуурга шуурч байхад хашааны гадаа зарим хүүхдээ түгжсэн эцэг эх гэрт багтаж амжсан хүүхдүүддээ бас давхар нүгэл үүрүүлж байна. Угтаа бүгдийг нь оруулж түгжээд гэрээрээ нурах, үлдэхээ үзэх ёстой бус уу? ..
Дэлгэрэнгүй