Нийтлэл 02 сарын 09, 2015

Хеликобактер ба ходоодны хавдар

Бид өмнө нь ходоодны хавдрын нас баралтаар Монгол Улс олон улсад 2 дугаарт эрэмблэгдэж байгаа тухай мэдээлсэн. HST буюу Харвард, Масачусетийн Технологийн Институтын шинжлэх ухаан технологийн хамтарсан хөтөлбөрт биотехнологийн судалгаа хийдэг доктор Б.Батзаяа эх орондоо амрах хугацаандаа дунд сургуулийн эрүүл мэндийн үзлэгээр хелико бактерийн хэмжээ хэвийн хэмжээнээс их байгаад цочирдож, өөрийн фэисбүүк хуудаснаа хеликобактер болон ходоодны хавдрын тухай  дараах мэдээллийг оруулжээ. 

Хеликобактер ба ходоодны хавдар

Манай улс ходоодны хорт хавдараар нас барагчдын хувиар дэлхийд хоердугаарт жагсдаг [1]. Жилд дэлхий дээр ойролцоогоор 700,000 хvн ходоодны хавдараар нас бардаг ба энэ хавдраар 5 жилийн дараа амьд vлдсэн байх магадлал 15%-аас бага байдаг[2].

Үүнд удамшил, орчин, хооллолтын хэв маяг, нас, хvйс (эр>эм), цусны бvлэг (А бvлгийн цус), ходоодны шархлаа гэх мэт олон зvйлс нелеелж байгаа. Гэхдээ эрдэмтдийн олон жилийн маргааны эцэст ходоодны хорт хавдар нь H.pylori бактертай нягт холбоотой нь батлагдсаныг онцлох хэрэгтэй. Тодорхой тоогоор хэлбэл H.pylori бактерын хэмжээ ихтэй бол 10 жилийн дотор хавдар болох магадлал 75%, харин H.pylori бактерын хэмжээ нь бага (<10) бол хавдар болох магадлал 0.3% [3-6]. Тvvнчлэн H.pylori бактертай хvн хорт хавдар тусвал халдварлаагvй хvнээс дунджаар 6-8 дахин богино хугацаанд нас бардаг болох нь ажиглагдсан [7,8]. Гэх мэт статистик тооцоо олныг дурдаж болох ч нөгөөтэйгүүр бид ходоодны хорт хавдраас еерсдийгее урьдчилан сэргийлэх бvрэн боломжтой гэсэн vг. Ходоодон дахь H.pylori бактераа устгаж чадвал хорт хавдар болох магадлал 0.3%!!! Гайхалтай биш гэж vv?! Тодруулж хэлвэл, 30аад нас хvртлээ H.pylori бактераа устгаж чадвал эр/эм хvйс хамааралгvй бараг 100% хавдараас сэргийлж чадна; 40еед нас хvртлээ устгавал эр 93%, эм 98%; 50аад нас хvртлээ устгавал эр 76%, эм 92%; 60аад насандаа устгавал эр 50%, эм 84% хавдараас сэргийлж чадна гэсэн vзvvлэлт байдаг [9]. Дэлхийн хегжингvй орнууд ойрын 20 жилийн дотор ходоодны хорт хавдраар нас барагсдын тоог тэглэнэ гэсэн уриалгатай эмчилгээг даатгалд хамруулж, иргэддээ арга хэмжээ авч байгаа. Миний л мэдэхээр Японд манайхаар “хедее аймгийн" эмнэлэгт нь хvмvvстээ анхааруулж, цус шээсний шинжилгээ даатгалаар авч, хэрэгтэй эмчилгээг нь хийдэг. Харин бид хир зэрэг энэ талаар санаа тавьж, хир мэдлэгтэй байгаа бол? Хариулт нь магадгvй бид яагаад дэлхийд хоёрдугаарт жагсаад байгааг илтгэх биз.

Тэгэхээр энэ Helicobacter pylori гэж юу вэ? H.pylori бактер нь ходоодны дотор салст хананд, эсвэл гэдэсний дотоод хучуур эдэнд наалдан шигдэн амьдран vрждэг. Ходооны шархлааны 80%, гэдэсний шархлааны 90% нь H.pylori бактерын халдвараас vvссэн байдаг. 1982 онд энэ бактерыг анх олох хvртэл халуун ногоотой хоол, архи, тамхи, стресс нь ходоодны шархыг vvсгэж байна гэж боддог байсан ч хожим нь vvсгэх гол шалтгаан нь энэ бактер бегеед архи тамхи зэрэг нь даамжруулж, шархлалтыг хурдасгадаг болохыг тогтоосон. H.pylori бактер нь уреаза гэдэг ферментийг их хэмжээгээр ялгаруулах чадвартай бегеед энэ уреазагийн тусламжтайгаар шvвтэрийг аммони болгон задалдаг. Энэ задарсан аммони нь ходоодны хvчиллэг орчныг саармагжуулдаг тул H.pylori бактер ходоодны хvчиллэг орчин дотор ч гэсэн удаан, хэдэн 10 жилийн турш амьдрах чадвартай болдог. Дэлхийн хvн амын 2/3 нь энэ бактераар халдварласан гэх тооцоо байдаг бегеед ихэнхидээ хегжиж буй орны хvмvvс халдвартай байдаг аж [10]. Бидний дунд H.pylori бактер нь угаасаа ходоодон дотор байдаг бактер, тийм учраас хоргvй, харин хэмжээ нь ихсэхээр муу гэсэн ойлголт байдаг. Энэ бол буруу. H.pylori бактер нь угаас бидний биенд байгаагvй, байх ч шаардлагаvй боловч бид хэтэрхий их халдваржсан, бас тэрэндээ магадгvй дассан байх.

Тэгвэл энэ H.pylori бактерыг яаж багасгах/устгах вэ? Хариулт нь уул нь их амархан. Бактерыг усгахад антибиотик уудаг даа, тэгэхэд л хангалттай. Eradication (гурвалсан кит антибиотик, ихэнхи тохиолдолд: amoxicillin, clarithromycin, panto-denk) гэсэн кит антибиотик ууда. Гэхдээ уухаар бол эмчийн жорыг дагаарай, таны биеийн онцлогоос шалтгаалаад тохирохгvй байж болно. Өөр терлийн антибиотик солих хэрэгтэй байж магадгvй. Дагалдаад ходоодны хvчлийг тогтворжуулагч, хамгаалагч эмийг ууна. Нэг курс нь 14-21 хоног, эмчлэгдэх магадлал 85-90%. Уусныхаа дараа ходоодны бактерын тоо багассан эсэхийг тоолуулах хэрэгтэй. Шаардлагатай бол 2, 3 курс дахих тохиолдол байдаг. Амархан, хямдхан, зовиургvй, бас цаг зарахгvй эмчилгээ байтал хэрэгжvvлдэг хvн их ховор юм шиг.

Гэхдээ багасгах/устгахаас илvv чухал зvйл бол яаж дахин халдварлахгvй (ихэсгэхгvй) байх вэ гэдэг асуудал. Энэ бол харьцангуй хэцvv. Монголын нехцелд дахин халдварлах магадлал их. Ундны уснаас авахуулаад хоол унд, ахуйн орчин нелеелех жишээтэй. Тиймээс нэг удаа бактераа устгаад санаа амраад хаях биш, жилдээ нэг ч юм уу, байнгын хянаж тоолж байх нь зvгээр. Та еерее бактераа устгасан ч гэр бvлийн гишvvн чинь халдвартай бол та эргээд бараг л найдвартай халдварлана (мэдээж хувь хvний дархлаа, биеийн эсэргvvцэл нелеелне). Тийм болохоор эмчилгээг гэр бvлээрээ цуг хийх нь vр дvнтэй. H.pylori бактер нь шүлс, нус, хелс зэрэгт хадгалагдан амнаас аманд дамжихаас гадна бохир гар, болоогvй тvvхий хоол хvнс хэрэглэх, ариутгаагvй усаар дамжин халдварладаг. Тиймээс ахуйн хувийн ариун цэврийг сайн сахих нь чухал. Гадны зочны хэрэглэх алчуур, аяга халбага зэргийг гэрийн гишvvдийн хэрэглэхээс ялгах зэрэг арга хэмжээ аваарай. Байнга дахин дахин антибиотикийн эм уух нь ходоодны хамгаалах чадварыг буруулах, биед шаардлагатай бусад бактеруудыг устгах дагавар муу нелеетэй тул H.pylori бактераа нэг устгасан бол дахин халдвар авахгvй байх тал дээр анхаарах нь чухал.

Эцэст нь ходооны хорт хавдар бол H.pylori бактераас гадна удамшил, нас, хvйс, цусны бvлэг, давстай утсан тvvхий хагас боловсруулсан хоол, жимс ногоо бага идэх, тамхи, гэдэс онгойлгосон хагалгаа хийлгэж байсан эсэх гэх мэт еер хvчин зvйлvvд ч нелеелне. Тийм болохоор H.pylori бактер л бага байвал сайн гэж тайвшралгvй, еерсдее гvvглэдээд илvv мэдээлэл судлаж vзээрэй. Ер нь тэгээд аливаа зvйлийг урьдчилан сэргийлэх шиг vр дvнтэй, бас хямд тесер арга байдаггvй. Эрvvл байя гэвэл урьдчилан хамгаалах талаар судалж уншиж, бас тогтмол шинжилгээ егчихдег байх нь зvгээр.

[1]. http://www.worldlifeexpectancy.com/…/stomach-ca…/by-country/
[2] D. B. Polk and R. M. Peek, Nature Cancer, 10, 413 (2010).
[3] V. Herrera et al., Clic. Microbiol Infect., 15, 971 (2009).
[4] D. Forman et al., Lancet, 341(8857), 1359 (1993).
[5] T. Watanabe et al., Gastroenterology, 115(3), 642 (1998).
[6] N. Uemura et al., New Eng. J Med., 345(11), 784 (2001).
[7] J. G. Kusters et al., Clic. Microbiol Rev., 19(3), 449 (2006).
[8]. Helicobacter and Cancer Collaborative Group, Gut, 49, 347 (2001).
[9]. http://stomach.sakuraweb.com/topics/py_005.html
[10]. http://www.cdc.gov/ulcer/files/hpfacts.pdf

Сэтгэгдэл бичих

    • B.maya
    • 2022-10-20

    Vneheer ih bayrlalaa ach tustai zuwulguu ugsund.bi bakteriin shinjilgee ugj medsen.svvliin ved hodood uwduud bsan.

    • Үүрийнтуяа..
    • 2021-05-02

    Бактерийг. Үүсч байгаа үед ямар шинж тэмдэг өвдөлт мэдрэгдэх вэ ходоодоо дурандуулж үзүүлэх үү өөр ямар шинжилгээ өгөх вэ

    • Otgoo
    • 2020-05-13

    minii huu nuureer ni ih ym garaad bna ene yag yutai holbootoi ve.xelikobakter tussan ym bolvuu.odooo 22nastai

    • albaker
    • 2020-04-12

    АНДОРРА-ийн МИНИЙ ХҮН МОНГОЛ УЛСЫН ИХ СУРГУУЛЬ БОЛОМЖТОЙ БОЛОМЖТОЙ БОЛОМЖТОЙ БАЙНА, ЖЕНЖИНИЙН ЗЭЭЛИЙН КОМПАНИЙН АЛБАКЕРИЙН ЗУРАГ БОЛОМЖТОЙ БОЛОМЖТОЙ БОЛОМЖТОЙ. БУРХАН АЛБАКЕР-ийн зээлийн түүх Намайг Мария гэдэг. Би Андоррагаас ирсэн авсан бүх байшингаа худалдаж авахын тулд сүүлийн 5 сарын турш зээлийн бодит зээл намайг тэдэнд итгэхэд хүргэсэн луйварчдын баг байсан ба төгсгөлд нь тэр өдөр тэд миний хариуд юу ч өгөхгүй миний мөнгийг авсан төөрсөн, би эргэлзэж, бухимдсан, би хэзээ ч байхыг хүсээгүй интернэт дэх зээлийн компаниудтай холбоотой ямар нэг зүйл тул би очсон найзаасаа мөнгө зээл, би түүнд болсон бүх зүйлээ түүнд хэлсэн надад туслаж болно гэж хэлсэн ямар ч хэмжээний зээлд тусалж чадах зээлийн компанийг мэддэг надад маш бага хүүтэй хүү, 2% -ийн хүүтэй байгаа тэднээс зээл аваад тэр зээл авах хүсэлтээ надад зааж өгсөн, би тэгсэн Түүний хэлсэн шиг, би цахим шуудангаар түүнтэй [email protected], би хэзээ ч итгэж байсан ч би хичээсэн бөгөөд хамгийн гайхмаар санагдсан 24 цагийн дотор би итгэж чадахгүй, би дахин аз жаргалтай, баян болж, ийм зээл өгсөнд би Бурханд талархаж байна иймэрхүү компаниуд хаа сайгүй луйвар дээр гарсаар л байна, зээлд хамрагдах шаардлагатай байгаа хүмүүст имэйлээ илгээхийг зөвлөж байна ([email protected]) тэд хэзээ ч таныг алдахгүй, мөн таны амьдрал минийх шиг өөрчлөгдөх болно ([email protected]) өнөөдөр аваарай тэднээс авсан зээл, Бурхан бодит зээлийн саналыг ALBAKER LOAN FIRM-т ивээх болтугай.  Миний зээлийг стрессгүйгээр энэ компаниас амжилттай авсан тул ALBAKER LOAN FIRM-тай холбоо барьж, тэдний имэйл хаягаар зочлоорой ([email protected])

    • ZOCHIN
    • 2015-09-12

    Sain uu say shinjilgee ugtul nuhuriih 149 miniih 249 garlaa duurgiin emch helenfank gedeg emiig udriin gurabaar uu gesen getel uund gurvalsan emchilgee hne hamgaalah em habsarch uuh heregtei geh ym yg onpbchtoi em emchilgee n ali n ym be enerelt emch nar mine manai ger buld tusalaachee

    • oyunaa
    • 2015-02-17

    bayrlalaa heregtei bedeelel bichsen bna

    • g.bchg
    • 2015-02-16

    маш хэрэгтэй мэдээлэл бна. Баярлалаа

    • Jekisun
    • 2015-02-12

    Миний бодлоор хамгийн сайн эмчлэх арга бол уламжлалт эмчилгээ, эм, рашаан гэх мэт. Миний гараас нилээд хэдэн хүмүүс эрүүлжиж гарсан шүү. [email protected]

    • zochin
    • 2015-02-11

    heregtei medeelel bna bayrlalaa dahij uur iluu ih medeelel oruulaarai

    • zochin
    • 2015-02-11

    humuus heliko baktert zuun haraagiin spirt sain ged bsan ter her unenii ortoi yum bol medeh hun bval hariult ugch tuslaach

    • Madu
    • 2015-02-11

    batzaya egchiin niitlel olon hund heregtei medeelel bolj bgad bayrtai bn. Bi saehan aaviinha hodoodnii havdariin hagalgaand hagalgaanaas busad uyed n hamt baisan. Hodood mash ih uureg guitsetgedeg erhten bolohiig aaviigaa haraad ih oilgoson. Mongolchuud min uleedeg shinjilgee ogch bakteraa uzuulj bgarai. Tegeed emee tasraltgui sain uuj duusgaarai. Bi 2 kurs em uusan, odoo shinjilgeege ogood hariugaa huleej bna. Yamarch bsn minii nuureer birjger yumnuud tuurdag bsan n alga bolson. Estoi gaihaltai. Olon jil ch emnelgeer yavaad edgeegui yum helico bakteraa ustgah em uugaad edgesen. Hund bakter baih esgui shuu. Bas eejud aavid am hamraasaa damjuulj huuhduuded uguhuu bolioroi.

    • zochin
    • 2015-02-11

    shinjilgee hiilgehed ovchloh hemjeend ochoogui geed toodoggui yum bilee.uuniig yah estoi yum boloo.uul ni baih esgui yum b/na sh de.

    • deegii
    • 2015-02-11

    bayrlalaa.tiimee 2 dahi kursiig uuhad l moogontsor boldog yum bilee.ehnees ni l hamgaalaltiin emtei hamt uuh heregtei yum shigee.manai emch nar uuniig ehnees ni zovloh heregtei yum bilee.

    • Зочин
    • 2015-02-11

    мах идэхгүй байх хэрэгтэй, ер нь амьтны гаралтай юм идэхгүй байх хэрэгтэй

    • Зочин
    • 2015-02-11

    Hodood uvdluu geed hesgiinhee emchid uuuleher no shpa omaprazol geh metiin emnuud ugdug Namdahgui bolohoor ni emch ahan duusgui uchraas duurgiin emchid uuulehees gej bodood ochood uzuuleh tsag avah geher ehleed zaawal hesgiin emchidee uzuuleh yostoi tegeed hesgiin emch chne naaash ni yavuulsan bichig enter geed baahan yum bolohiimaa Hun eruul mendiihee tuluu ali ch emchiig songoj uzuulj bolno gedeggui biluuu Hesgiin emch nariig eswel saijrulaach

    • bogi
    • 2015-02-10

    бага ангийн үдийн хоол өгдөг аяга хэрхэн угаагдаж хэр зэрэг шаардлага хангадаг нь энэ асуудалтай бас холбоотой л байх

    • oogii
    • 2015-02-10

    hun setgelin tenhtei bh.d bugd.g daw.d garna shde mongolchuudaa

    • Зочин
    • 2015-02-10

    bi 10n jil batgaar shanal zowsaondaa hergeleegvi ywaagvi gazar baragdaad argaa barad ywj blaa . helokogiin em uusaar bgaad muuguntsurdsun ashigtai bakteri ustahaar darkhlaa sularsan iim l vr dagawar garndaa antibiotek ikh uuhaar . jor medehgvi emchees zowlon vzsen chawgants deeer gegcheer sanalaa huwaaltsay bi 10 jil bgaagvigeer odoo vneheer shan bn neg amisgaa awhtaigaa bolloo [email protected]

    • zochin.
    • 2015-02-10

    mash xeregtei medeelel b.a xuuxdiin Hp-g yaj stgax ve.zarim orond bagaas ni ustgax gej em uulgasnii xereggui,tegvel xodoodni salstiig atrophi bolgodog gej xelsen gex yum.bas zovxon tsusand HP uzex xangaltgui bizdee,xuuxded yag sain todorxoildog gazar xaana bg ve.sain gastroenterologi emchid xaana uzuulex ve

    • Зочин бнаа
    • 2015-02-10

    Нольпаза, Де-нол зэрэг эм нь яг ямар үйлчилгээтэй эм юм болоо? ходоодны шархтай хүнд сайн юм болов уу?

    • Зочин
    • 2015-02-10

    Ямар нэгэн улс төрийн сэдэвгүй сайхан мэдээлэл сонслоо. Маш их баярлалаа. Урт наслаарай.

    • зочин
    • 2015-02-10

    Гуанз, ресторан, хоолны газруудын аяга тавгийг гараар бус зориулалтын машинаар угааж ариутгах нь чухал. Мэргэжлийн хяналтын газраас аяга таваг угаагч машин тавихыг шаардаж, биелүүлээгүй тохиолдолд үйл ажиллагааг нь хаадаг болмоор байна. Бид дандаа гэртээ хооллоно гэж байхгүй шүү дээ.

    • монгол
    • 2015-02-10

    ялангуя жирэмсний хяналтд орохоор бүх шинжилгээнд хамрагддаг, сүүлийнхээ хүүхэд дээр нүдний хараа сонсголоо үзүүлтэл хүүхэд гаргахад чихний сонсгол үзэх хэрэгтэй гээд байгаа му ямар эмч тэгээв, өрхийн эмчүү гээд л шоолсон өнгө аястай хандаж байсан, манай эмч нар энэ ойлгомжгүй хандлагаа өөрчлөх цаг болсон.

    • монгол
    • 2015-02-10

    Эрүүл мэндийн зөвлөгөөнөөсхарж байхад урьчдилан сэргийлэх үзлэгт ор гэж амч нар хэлсэн байдаг. энэ дагуу үзүүлж харуулаад явахаар бараг л зүгээр л байна шдээ юун сүртэй юм, бараг л бие чагнаад мууг зөгнөөд явахын оронд сайн сайхан юм бодоод яв гэх маягтай хандлагатай байдаг,

    • Dariijav.D.
    • 2015-02-09

    Bayarlalaa . Mash ih heretei zuvluguu , sanuulga baina. Gehdee ' Helikobakteri n ugaas bidnii bied baigaagui ' gejee. Tegvel ergeed l ter baigaagui ter helbertee dahin oroh tuhai dutuu bichsen sanagdlaa.

    • tomor
    • 2015-02-09

    Ok uhaantai shvv

    • Дагина
    • 2015-02-09

    Баярлалаа

    • Ganaa
    • 2015-02-09

    Xeregtei medeelel bn.bayarlalaa

    • Bayaraa
    • 2015-02-09

    Bayarllaa tun heregtei medeelel bn.

arrow icon